Kupka niemowlęcia – co jej wygląd mówi o zdrowiu dziecka?

Już od chwili narodzin mama obserwuje swojego maluszka w trosce o jego prawidłowy rozwój i dobre samopoczucie. Zdarza się, że niemowlęciu doskwierają problemy brzuszkowe – jest wtedy płaczliwe i rozdrażnione. Ważną wskazówką, która może pomóc w rozwiązywaniu dolegliwości trawiennych, jest wygląd stolca. Sprawdź, jak wiele możesz dowiedzieć się na temat zdrowia malucha po ocenie jego kupki.

Delikatny brzuszek potrzebuje szczególnej troski

Układ trawienny dziecka zaczyna rozwijać się od 4. tygodnia ciąży, a proces ten trwa jeszcze długo po narodzinach. U noworodka, niemowlęcia i małego dziecka działanie przewodu pokarmowego w wielu aspektach jest jeszcze niedoskonałe i niedojrzałe. Na każdym etapie rozwoju potrzebuje szczególnej dbałości i łagodnego traktowania, w tym dopasowanego sposobu żywienia.
Najlepszy wpływ na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie układu pokarmowego dziecka w pierwszym okresie życia jest mleko mamy. Zgodnie z rekomendacjami ekspertów ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) należy dążyć do wyłącznego karmienia dziecka piersią przez 6 pierwszych miesięcy jego życia (1), a po tym czasie kontynuować podawanie kobiecego pokarmu przy jednoczesnym rozszerzeniu diety. Karmienie piersią może trwać nawet do 2. roku życia lub dłużej, wraz z urozmaicaniem jadłospisu.

Pierwsza kupka noworodka

Pierwszym stolcem wydalonym przez noworodka jest smółka. Nazwa ta nawiązuje do koloru kupki – smolistego i zielonoczarnego. Wydalając pierwszy stolec, niemowlę pozbywa się wszystkiego, co otrzymało, będąc jeszcze w brzuchu mamy (to m.in. wody płodowe czy maź płodowa). Pierwsza kupka powinna zostać wydalona w 1. dniu, a najpóźniej w 2. dniu życia dziecka. Bardzo ważne jest jej pojawienie się, ponieważ daje ona sygnał, że układ pokarmowy odpowiednio funkcjonuje. Stanowi także potwierdzenie, że jelita rozpoczęły swoją pracę poza łonem mamy.

Kupka niemowlęcia pod kontrolą

Maluszek, który otrzymuje mleko mamy, wypróżnia się kilka razy na dobę, czasem tuż po posiłku. Po ukończeniu 3. miesiąca częstotliwość oddawania stolca może się zmniejszyć do jednego lub dwóch wypróżnień na dzień. Jeśli dziecko karmione jest mlekiem modyfikowanym, jego kupka wygląda nieco inaczej niż u dziecka karmionego piersią. Stolec jest wtedy jasnożółty lub jasnobrązowy, jest także bardziej zwięzły. Może być wydalany nawet kilka razy dziennie, jednak z czasem liczba wypróżnień się unormuje i maluszek będzie wydalał około dwie kupki na dobę.
W przypadku gdy niemowlę jest już na etapie rozszerzania diety, co powinno nastąpić nie wcześniej niż w 17. tygodniu życia (początek 5. miesiąca) i nie później niż w 26. tygodniu (początek 7. miesiąca) (2), kolor jego kupki może być od żółtego, przez zielony do brązowego. Zdarza się, że w stolcu widoczne są fragmenty niestrawionego jedzenia – nie należy panikować, to normalne zjawisko związane z niedojrzałością przewodu pokarmowego i połykaniem większych kawałków pożywienia. Stolce mogą pojawiać się co 2-3 dni – jeśli są normalnej konsystencji, nie ma powodów do obaw.

Problemy brzuszkowe – czy zawsze oznaczają kłopoty?

Typowe zaburzenia czynnościowe ze strony przewodu pokarmowego, tj. zbyt szybki lub zbyt wolny rytm wypróżnień, są dość częstym zmartwieniem rodziców niemowląt. Warto jednak pamiętać, że zazwyczaj wynikają z niedojrzałości układu pokarmowego i związanych z tym barier fizjologicznych.

PieluchoSKANER – podręczne narzędzie do analizy kupki dziecka

Z wyglądu kupki niemowlęcia rodzice mogą samodzielnie odczytać ważne sygnały o tym, co dzieje się w jego brzuszku. Zdarza się jednak, że opiekunowie, zaniepokojeni barwą lub konsystencją stolca swojego dziecka, zgłaszają się do pediatry, lekarza rodzinnego czy położnej. Podczas wizyty pokazują zdjęcia pieluszki, a lekarz ocenia jej wygląd w oparciu o skalę Brukselską. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rodziców i chcąc wspierać ich w rozumieniu potrzeb dziecka, BebiKlub stworzył przydatne narzędzie – PieluchoSKANER. Dzięki niemu w łatwy sposób i bez wychodzenia z domu rodzice mogą uzyskać analizę kupki niemowlęcia. To nowoczesne narzędzie zostało oparte na profesjonalnej skali Brukselskiej, systemie oceny stosowanym przez lekarzy w codziennej praktyce pediatrycznej. W 3 krokach, na podstawie zdjęcia kupki malucha zrobionego telefonem, narzędzie dostarcza informacji o tym, co oznacza kolor i konsystencja kupki dziecka oraz podsunie praktyczne porady, jak postępować w konkretnym przypadku. Ponadto uzyskany wynik analizy uzupełniony jest o dopasowane analizy eksperckie artykuły i praktyczne wskazówki. Narzędzie jest bezpłatne i dostępne wyłącznie dla zarejestrowanych użytkowników BebiKlub. Pamiętaj jednak, że PieluchoSKANER powinien być traktowany jedynie jako wskazówka. Nie zastępuje profesjonalnej konsultacji lekarskiej, dlatego w przypadku jakichkolwiek wątpliwości należy skontaktować się z lekarzem pediatrą.
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

1 ) World Health Organization, Infant and young child feeding, 2009.
2 ) Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci , Standardy Medyczne/Pediatria 2021, T. 18.